Prishtina
histori.
Interaktivna karta Prištine

Pretraga

Stanovništvo prištinske kaza

Mahale Prištine u knjizi 1477, digitalni primerak iz Arhiva Prištine.

Priština, koja se u prvim osmanskim popisima 15. veka javlja kao nahija zavisna od sandžaka Vilčiterina.1  U popisu iz 1530. godine, koji se poklapa sa vladavinom Kanunija sultana Sulejmanija (1520–1566), zabeleženo je kao kaza ovog sandžaka (Vilčiterina), koju su formirale nahije Priština, Morava (teritorija Gnjilana) i Lapi.2  Ovo podizanje Prištine u rang kaza, došlo je kao rezultat privrednog razvoja grada. tokom prva dva osmanska veka što je uticalo i na povećanje broja stanovništva.

Pozivajući se na prve osmanske podatke, Prištinu je tokom 1477. godine činilo 8 nemuslimanskih mahala koje su se sastojale od 285 kuća i 5 kuća 'latinske zajednice' (katoličke), sa ukupno 290 kuća.3  U narednom popisu stanovništva od 1485. godine, u Prištini su upisane 264 nemuslimanske kuće i 10 kuća muslimanske zajednice, ukupno 274 kuće. Tokom 1525–1526. godine bila je 121 muslimanska kuća i 262 nemuslimanske kuće, ukupno 383 kuće 4  Podaci iz 17. i 18. veka ogledaju se u putopisima raznih posetilaca, kao što je slučaj Evlije Čelebije, koji je došao u Prištinu tokom 1660. godine. Prema njegovim rečima, grad Priština se sastojao od 2.060 jednospratnih i dvospratnih kuća. izgrađen od kamena.5  Iako je grad opusteo tokom okupacije uz bok vojske Svete lige (1689–1690), kao i prilikom potonjih napada austrijskih vojski tokom 1737–1739. Francuski konzul u Solunu Feliks Veaujour piše da je Priština krajem 18. veka bila važan centar osmanske uprave i da se sastojala od 7–8.000 kuća.6  U prvom modernom popisu stanovništva Prištine 1831. godine, u 12. mahale U gradu je registrovano 1.828 kuća. Odnosno, komšiluk Velike džamije je imao 146, Pirnazeri 83, Alaaddini 248, Mehmed beji 75, Hasan Emini 154, Jusuf Celebiu 148, Jamia e Vogel 67, Jarar Ceribashi Ceribashi 125, 121. 224 i Hatunije 178. kuća.7  Dok je prema popisu imovine iz prve polovine 19. veka Priština imala 779 muslimanskih kuća, 239 hrišćanskih kuća i 122 kuće iz romsko-aškalijske zajednice poznate kao Kopti, od toga 22 su pripadale muslimanima. vere i 59 da hrišćani. Registrovano je i 6 kuća jevrejske zajednice (Jehud). 8 

Ako uzmemo zdravo za gotovo argument da se porodica tokom osmanskog perioda sastojala (u proseku) od 5 članova, onda je približan broj stanovnika Prištine tokom četiri otomanska veka bio sledeći:

Tabela 2.1. Stanovništvo Prištine (1477–1874)


Približan broj stanovnika


||||||||||   1477 —  1,450 


|||||||||   1485 —  1,370


|||||||||||||||   1525/1526 —  1,915


||||||||||||||||||||   1569 —  2,790


||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||   1660 —  10,000


|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||   1874 —  13,435


Prištinske mahale tokom veka. KSV–KSKS

Najmanja administrativna jedinica u osmanskom gradu bila je mehala. Kao rezultat toga, podatak o prisustvu mahala u Prištini nalazi se već u prvim osmanskim zapisima. Prema ovim podacima, Prištinu je 1477. godine činilo 9 sela u kojima su živeli hrišćani. Isti kvartovi su se pojavili u dva naredna popisa iz 1487. i 1519. godine. Dok su se u popisu iz 1526. godine pojavile prve muslimanske četvrti, koje su nastavile da rastu i to je bilo rezultat povećanja broja lokalnog stanovništva koji je izabrao islam kao njihova religija. Tako se od 3 mahale, koje su bile u popisu iz 1526. godine, u popisu iz 1544. više nego udvostručio na 7, a 1569. godine je prešao na 11 muslimanskih mahala.

Mahale Prištine u osmanskom registru 1477. godine.

Hrišćanski monasi tokom 1477. i 1569. godine

1477
1569
Metropolit
34Mitropolit8
Kuçanoku
50Kuçaniko63
Pojasar45Pojasar33
Potoçishte
34Potoçishte29
Ishtitar
27Ishtitar34
Virlaçka
24Virlaçka39
Kusrik
20Kursik12
Llukar
27Llukar27
Latinska zajednica
5Latinska zajednica
6
Ukupno
266Ukupno
251


Muslimanski mahali tokom 1526, 1569. i 1844. godine 9 

Emri i lagjes1526156918311844
Sultan Mehmet Han Gazi (veteran)
434414667
Bazar džamija
40126727
Džamija Sinan Bega Mirallaja
272412138
Madžidi Hasan beg
/3012954
Emin Alaaddini džamija
/38248109
Junus Kadi džamija
/34255118
Jusuf Celebiu džamija
/3814870
Mesdžid Hasan Emini
/1615461
Hatunije džamija
/1217879
džamija Ramadan Caushi
/2022492
Mehmed-begova džamija
/297529


Lagjja Pirnazëri në vitin 1831 i ka 83 familje, kurse në vitin 1844 i kishte 35 familje. Në regjistrimet paraprake kjo lagje nuk figuron.